فلج مغزی آتتوئید

نویسنده: داریوش نیکبخت

انتشار : ۱۲ فروردین ۱۴۰۱

فلج مغزی آتتوئید چیست؟

فلج مغزی آتتوئید (به عنوان "فلج مغزی دیسکینتیک" نیز شناخته می شود) یک اختلال حرکتی است که در اثر آسیب به مغز در حال رشد ایجاد می شود.

این نوع فلج مغزی با حرکت غیر طبیعی و غیر ارادی مشخص می شود.

کودکان مبتلا به فلج مغزی آتتوئید بین هایپرتونی و هیپوتونی در نوسان هستند. هایپرتونی برای توصیف تون ماهیچه ای غیرعادی بالا استفاده می شود که باعث سفتی و تنش در عضلات می شود. هیپوتونی برای توصیف تون ماهیچه ای غیرمعمول پایین استفاده می شود که باعث "شل بودن" عضلات می شود. همین ناتوانی در تنظیم تون عضلانی است که باعث علائم CP می شود.

فلج مغزی آتتوئید همچنین می‌تواند منجر به مشکلاتی پیرامون حرکت ارادی دست‌ها، بازوها، مچ پاها و پاها شود که این حالت راه رفتن یا گرفتن اشیاء را سخت می‌کند. درمان این نوع فلج مغزی بر روش های درمانی ، داروها و جراحی‌های مختلف متمرکز است که می‌تواند به مدیریت علائم و جلوگیری از هر گونه عارضه بعدی کمک کند.

انواع فلج مغزی آتتوئید

فلج مغزی آتتوید همچنین می تواند تمایزات دیگری برای طبقه بندی بیشتر این بیماری بر اساس نوع خاصی از حرکت غیرارادی داشته باشد.

انواع مختلف CP آتتوئید عبارتند از:

دیستونی - حرکت آهسته و چرخشی تنه، بازو یا پا.
کره - حرکات غیر ارادی ناگهانی، به ویژه در انگشتان دست و پا.
آتتوز - حرکات کند و انقباضی، عمدتاً در انگشتان دست و صورت.
کره آتتوئید - ترکیبی از کره و آتتوز.
آتاکسی - از دست دادن تعادل و هماهنگی.
سفتی - تون بالای ماهیچه به دلیل هایپرتونی باعث محدودیت حرکت می شود.
دیسکینزی - اصطلاح عمومی برای توصیف حرکات غیر ارادی است. به همین دلیل،CP آتتوئید اغلب به جای CPدیسکینتیک هم استفاده می شود.

حتما مطالعه کنید : آشنایی کامل با فلج مغزی اسپاستیک

علل و عوامل خطر

فلج مغزی آتتوئید یکی از چندین نوع اختلال حرکتی است که در اثر آسیب مغزی ایجاد می شود. هر نوع فلج مغزی بر اساس اینکه کدام قسمت از مغز آسیب دیده باشد متفاوت است.

فلج مغزی آتتوئید در اثر آسیب به عقده های قاعده ای و/یا مخچه ایجاد می شود.

آسیب گانگلیون های قاعده ای

عقده های قاعده ای گروهی از هسته ها در مغز هستند که مسئول هماهنگی حرکت ارادی می باشند. عقده های قاعده ای در قشر مغز قرار دارند، بخشی از مغز که به کنترل عملکرد حرکتی کمک می کند. عقده های قاعده ای همچنین به تنظیم فکر و یادگیری کمک می کنند. آسیب به عقده های قاعده ای بر رشد عملکرد حرکتی تأثیر می گذارد و باعث حرکات غیر ارادی می شود.

آسیب مخچه

مخچه مسئول تنظیم هماهنگی و دقت حرکات است - که هر دو برای مهارت های حرکتی ظریف و تعادل ضروری هستند. هنگامی که مخچه آسیب می بیند، تعادل و هماهنگی چالش برانگیزتر می شود. مخچه همچنین بخش مهمی از برخی عملکردهای شناختی مانند ارتباط و توجه است. مخچه آسیب دیده می تواند باعث اختلالات همزمان مانند اوتیسم یا صرع شود.

آسیب مخچه و/یا عقده های پایه می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

عفونت هایی مانند مننژیت
آسیب به مغز در حال رشد
کمبود اکسیژن مغز در حال رشد

برخی از عوامل خطر احتمال آسیب های مغزی را که باعث فلج مغزی آتتوئید می شود افزایش می دهد. به طور کلی، عوامل خطر برای همه انواع سی پی یکسان هستند، برخی از این عوامل عبارتند از: زایمان زودرس، زردی شدید نوزاد و لخته شدن خون در جفت.

علائم فلج مغزی آتتوئید

علائم و نشانه های CP آتتوئید بر اساس شدت وضعیت و محل مشکلات حرکتی متفاوت است. علائم فلج مغزی آتتوئید ناشی از مشکلات تون عضلانی بالا و پایین است که می تواند به طور روزانه متفاوت باشد. تون عضلانی بالا باعث سفتی و حرکت تند می شود. تون عضلانی پایین باعث شل شدن عضلات می شود که با مشکلاتی مانند سختی در نشستن مشخص می شود.

شایع ترین علائم مرتبط با CP آتتوئید عبارتند از:

حرکت غیر ارادی
لرزش
حالت بدنی بد
بی ثباتی
چرخش تنه
حرکات آهسته و انقباضی
حرکات ناگهانی
کج شدن دهان یا آبریزش دهان

علائم CP آتتوئید بستگی به این دارد که آیا آسیب فقط به عقده های قاعده ای وارد شده است یا اینکه مخچه و عقده های بازال هر دو آسیب دیده اند. اگر هر دو ناحیه آسیب ببینند، احتمالاً باعث ایجاد مشکلاتی در تعادل و هماهنگی می شود.

والدین و مراقبان معمولاً وقتی کودکشان حدود 9 ماه یا بزرگتر است متوجه علائم حرکات غیر ارادی یا تند می شوند. در بسیاری از کودکان خردسال، حرکات نامنظم ممکن است نشان دهنده تاخیر در رشد باشد، اما لزوماً نشانه ای از فلج مغزی نیست.

فلج مغزی آتتوئید ممکن است در کودکی وجود داشته باشد که:

با پاهایش لگد نمی زند
سفت یا خشک به نظر می رسد
سست به نظر می رسد
در سه ماهگی سرش را بالا نمی‌گیرد
نمی تواند اشیا را بردارد
تا سه ماهگی لبخند نمی زند
غلت نمی زند

حتما مطالعه کنید : علائم فلج مغزی در بزرگسالان

درمان فلج مغزی آتتوئید

اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای فلج مغزی وجود ندارد، اما کودکان مبتلا به این بیماری عموماً با ورود به دوران بزرگسالی زندگی سالم و خوبی خواهند داشت.
درمان فلج مغزی به کودکان مبتلا به این اختلال کمک می‌کند تا مستقل‌تر شوند و به توانایی‌های خود اعتماد کنند. روش های درمانی مانند فیزیوتراپی و گفتار درمانی به بهبود علائم آنها کمک می کند و در عین حال از بروز هر گونه عارضه بعدی در زندگیشان پیشگیری می کند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی معمولاً شامل یک سری تمرینات قدرتی، باندهای کشی و دستگاه هایی است که به بهبود تون عضلانی کمک می‌کنند. فیزیوتراپیست ها با کودکان و بزرگسالان مبتلا به CP کار می کنند تا بر هر گونه اختلال حسی، مانند لمس و درک عمق، که حرکت را دشوارتر می کند، غلبه کنند.

درمان این نوع فلج مغزی معمولاً مبتنی بر بهبود تحرک کلی است. این روش شامل ورزش ماهیچه های صورت و زبان می شود، زیرا کج شدن دهان و ریزش آب دهان در کودکان مبتلا به این نوع سی پی رایج است. فرد مبتلا به فلج مغزی آتتوئید همچنین می‌تواند در حفظ وضعیت یا نگه داشتن بدن در وضعیت ثابت و عمودی با مشکل مواجه شود. فیزیوتراپیست ها از تمرینات مختلفی برای افزایش قدرت این عضلات و جلوگیری از هر گونه عوارض بعدی استفاده می کنند.

کار درمانی

کاردرمانی برای تقویت توانایی کودک در بازی مستقل و یادگیری استفاده می شود. یک کاردرمانگر کمک می کند تا کارهای روزمره مانند گرفتن اشیا، نوشتن یا استفاده از وسایل کمک حرکتی را برای کودک مبتلا به این نوع سی پی آسان تر کند.

تمرینات خاصی که در کاردرمانی برای فلج مغزی آتتوئید استفاده می شود شامل کشش با وزنه و تجهیزات مقاومتی و همچنین ترکیب فعالیت های کاربردی و بازی برای علاقه مند نگه داشتن کودکان است. کاردرمانی به کودکان این امکان را می دهد که با افزایش تحرک و اعتماد به نفس ارتباط برقرار کنند و به نیاز های زندگی روزمره پاسخ دهند.

گفتار درمانی

برای کسانی که مبتلا به CP تشخیص داده شده اند، صحبت کردن، خوردن یا تنفس می تواند یک چالش باشد. گفتار درمانی برای کاهش این مشکلات و همچنین افزایش زبان و واژگان، بیان و کنترل تنفس استفاده می شود.

پس از یک سری جلسات با یک گفتاردرمانگر ، افراد مبتلا به CP اغلب کنترل بیشتری بر عضلات صورت و زبان خود پیدا می کنند. گفتاردرمانی همچنین می‌تواند کارهای روزانه را برای کودک مبتلا به CP آتتوید آسان‌تر کند و باعث افزایش استقلال آنها شود.

دارو

اکثر داروهای تجویز شده برای فلج مغزی آتتوئید برای درمان مشکلات ثانویه ناشی از آسیب مغز در حال رشد استفاده می شود. به عنوان مثال، داروهای ضد تشنج برای کاهش تشنج و داروهای بدون نسخه رفلاکس اسید مانند زانتاک برای کودکانی که عضلات معده و مری ضعیفی دارند، تجویز می شود.

ریتالین و سایر داروها اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) را درمان می کنند، که در 20 درصد از کودکان مبتلا به CP تشخیص داده می شود. داروهای کنترل آب دهان و بی اختیاری ادرار نیز برای مبتلایان به فلج مغزی آتتوئید مفید است.

جراحي

برای کودکان مبتلا به فلج مغزی از جراحی برای اصلاح و پیشگیری از مشکلات مفاصل، ماهیچه ها و تاندون ها به صورت تراز کردن صحیح قسمت های بدن برای تقویت رشد سالم استفاده می شود. اگرچه در CP آتتوئید رایج نیست، اما می توان از جراحی برای اصلاح ناهنجاری ها و دررفتگی های مفصلی ناشی از تونوس بالای عضلانی استفاده کرد.

زندگی با CP

در حالی که تشخیص فلج مغزی ممکن است برای بسیاری از خانواده ها شوکه کننده باشد، این مشکلی است که می توان آن را به طور موثر از طریق درمان مناسب و مراقبت مداوم مدیریت کرد. مطمئناً در این راه چالش هایی وجود دارد، با این حال، حفظ دیدگاه مثبت می تواند به کودکان و بزرگسالان اجازه دهد تا زندگی با CP را دوست داشته باشند.